11. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 128-131 Cevapları ve Etkinlikleri Biryay Yayınları

SAYFA: 128

1. Sonbahar mevsiminde kendinizi nasıl hissedersiniz? Tabiattaki değişimin sizin ruh hâlinizi nasıl etkilediğini belirtiniz.

Sonbahar, tabiatın kabuğun çekilmeye başladığı mevsimdir. Doğa canlılığını yitirir, yapraklar sararır, dökülmeye başlar. Tabiattaki bu solgunluk insanda hüzün ve karamsarlık duygusu oluşturur.

Sonbaharı insan hayatının orta yaşlılıktan ihtiyarlığa geçtiği döneme benzetenler de olmuştur.

2. En sevdiğiniz arkadaşınızın ruh hâlini anlatan kısa bir paragraf yazınız. Yazınızı arkadaşlarınız­la paylaşınız.

Mebusan Meclisinin niçin kapatıldığını söyleyiniz.

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın getirdiği sorunlar nedeniyle 14 Şubat 1878’de kapatıldı. II. Abdülhamit, 93 Harbi dolayısıyla (93 Harbi’ni bahane ederek kapattığı söylenir.) Meclis-i Mebusan’ı kapatmış, anayasayı yürürlükten kaldırmıştır.

1. Tevfik Fikret’in Mebusan Meclisinin kapatılması üzerine yazdığı şiirinde nasıl bir sosyal ortamı yansıttığını ve hangi duyguları dile getirdiğini açıklayınız.

Meclis-i Mebusan’ın kapatılması ile milleti temsil eden bir kurum ortadan kalkmış, yetkiler padişahta kalmıştır. Tevfik Fikret, bu olumsuz durumu şiirine yansıtmıştır.

Okuduğunuz, Namık Kemal’e ait Hürriyet Kasidesi’nin ilk beyti ile Tevfik Fikret’in yuka­rıdaki dizelerini devrin sosyal, siyasal, kültürel gerçekliğini yansıtma şekli açısından karşı­laştırınız. Farklılıkları aşağıya sıralayınız.

İki şiirde de dönemin siyasi yönden olumsuzluklarına dikkat çekilmiştir. Namık Kemal, karşılaştığı olumsuz tablo karşısında devlet kapısından çekilerek tepkisini gösterirken Tevfik Fikret daha sert tepki göstermiştir.

SAYFA: 130

1. Mutsuz bir genç kadın olan Suad ile Necib ve Süreyya’nın müzikle ilgisini açıklayınız.

Mutsuz ve umutsuz bir genç kadın olan Suad için müzik, ruhu dinlendiren, acıları unutturan bir unsurdur. Necip ve Süreyya ise müziği, hayatı renklendiren, insanı eğlendiren bir iş olarak görmektedirler.

2. Romanda piyanoyla çalınan ve dinlenen müziğin hangi kültüre ait olduğunu belirtiniz.

Fransız kültürüne aittir.

3. Suad, Necib ve Süreyya’nın toplumun hangi kesiminden olduklarını söyleyiniz.

Toplumun Batılılaşma düşüncesinde olan seçkin kesiminden insanlardır.

4. Suad, “eylül” ayı ile kendi hayatı arasında nasıl bir benzerlik kuruyor? Suad’ın bu karamsarlığının nedeni nedir? Buradan yola çıkarak “Eylül”ün roman çeşitlerinden hangisine örnek olduğunu söyleyiniz.

Suad eylül ayı ve sonbahar mevsimi ile kendi hayatında gerçekleşmeyen hayalleri arasında bağ kurmuş, eylül yaz mevsiminin son ayı, Suad’ın genç kadınlığının son zamanları olarak da bağlantı kurulmuş.

Romanda ruh tahlillerine çokça yer verildiğinden bu roman psikolojik bir romandır.

5. Romandan alınan bölümlerdeki tasvirlerde ayrıntıya girilmesini gerçeğin iyi bir gözlemi olarak nitelendirilebilir miyiz? Niçin? Bu durumu, daha önce Batı edebiyatına ait hangi romanda gördüğünüzü söyleyiniz. “Eylül” romanındaki olayların nasıl sonuçlandığını belirtiniz. Bu eserin yazıldığı döneme ait kitabınızda okuduğunuz diğer metinlerden de hareketle Servet-i Fünûn dönemini etkileyen sanat, ede­biyat ve düşünce akımlarının adlarını sıralayınız.

Romandaki tasvirlerde ayrıntıya girilmesi gerçeğin iyi bir gözlemi olarak nitelendirilebilir. Bu özellikler realist yazar Stendal’ın Kırmızı ve Siyah adlı eserinde görülmektedir. Mai ve Siyah romanında da bu özellik görülmektedir. Servetifünun yazarları doğa ve ruh tasvirlerini ayrıntılı bi­çimde yaparak insanın mekânla kurduğu bütünlüğü ve uyumu gerçekçi bir şekilde ortaya çıkarmışlardır. Bu sanatsal gücün arkasında realizm ve naturalizmin, şiirde ise parnasizmin etkileri vardır.

5. Okuduğunuz eserlerden yola çıkarak Servet-i Fünûn Edebiyatının Tanzimat Edebiyatından ay­rılan yönlerini defterinize sıralayınız.

Tanzimat edebiyatı Servet-i Fünun
BENZERLİKLER § Batı kaynaklı edebi akımlardan etkilenmesi ve edebi türlerin kullanılması § Aruz ölçüsünün kullanılması
-Roman, hikaye ve şiirde toplumsal ve siyasi konuların işlenmesi -Gazeteciliğe önem verilmiştir. -Divan ed. nazım biçimleri kullanılmıştır.	Edebi tür ve tema	-Roman, hikaye ve şiirde bireysel konuların işlenmesi -Gazetenin yerini dergi almıştır. -Batı’ya ait nazım biçimleri kullanılmıştır.
Klasizm ve romantizm	Edebi akımlar	Realizm, natüralizm, parnasizm ve sembolizm
Sade bir dilin kullanılması gerektiği savunulmuştur, edebi sanatlar bakımından zayıf bir dil	Dil ve anlatım	Arapça ,Farsça sözcük ve tamlamalarla yüklü ağır, süslü ve edebi sanatlar açısından zengin bir dil

SAYFA: 131

1. Mevsimlerin insanlar üzerindeki etkilerini nelere bağlıyorsunuz? Düşüncelerinizi açıklayınız.

Mevsimlerin insan psikolojisi üzerinde farklı etkileri vardır. Sonbaharda insan genellikle hüzünlenir, baharda coşkulu, neşeli, hayat dolu olur. Bunlar kişiye göre değişiklik gösterebilir.

2. Servet-i Fünûn Dönemi yazarlarından olan Mehmet Rauf’un eserindeki kişilerin karamsar ruh hâllerinin, o dönemindeki siyasi baskıyla ilgisini açıklayınız. Yaşanılan dönemin özelliklerinin edebî eser­lere yansımasını, günümüz şartlarını da düşünerek nasıl değerlendiriyorsunuz? Düşüncelerinizi bir pa­ragraf şeklinde yazarak arkadaşlarınızla paylaşınız.

Mehmet Rauf'un eserlerindeki kişilerin karamsar yapıya sahip olmaları dönemin siyasi baskılarıyla ilgisi vardır. Fikir özgürlüğünün olmadığı, özgür yaşama ortamının sınırlandırıldığı bir toplumda yazarlardan iyimserlik beklemek yanlış olur. Karamsar, bunalımlı sanatçıların eserlerindeki kahramanların da bu özellikleri taşıması gayet doğaldır.

2. “Eylül” romanındaki Suad, Necip ve Süreyya’nın hayatını günümüz şartlarında değerlendirerek düşüncelerinizi söyleyiniz.

Bu roman kişilerine günümüzde de rastlayabiliriz.

1. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A. Tanzimat Dönemi sanatçılarının eserlerini romantizm akımının etkisiyle yazmaları

B. Servet-i Fünûn Dönemi sanatçılarının siyasal baskılar nedeniyle sadece edebiyatla ilgilen­meleri

C. Mehmet Raufun “Eylül” romanında realizm ve romantizim akımının etkilerinin görülmesi

D. Servet-i Fünûn sanatçılarının, dönemlerindeki baskılar nedeniyle karamsar tipler yaratmaları

E. Servet-i Fünûn roman ve hikâyelerinde kahramanların genellikle halktan insanlar olmaları

CEVAP: E

2. Aşağıdaki şairlerden hangisi, toplum sorunlarını tartışmak, bunlarla ilgili düşüncelerini açıkla­mak için sanatı bir araç olarak kullanmıştır?

A. Recaizade Mahmut Ekrem

B. Tevfik Fikret

C. Abdülhak Hamit Tarhan

D. Cenap Şehabettin

E. Ahmet Haşim

(ÖYS-1994)

CEVAP: A

3. Servet-i Fünûn Edebiyatı’nı etkileyen sosyal, siyasal ve kültürel ortamın özelliklerini sıralayınız.

4. Aşağıdaki cümlelerin başına yargı doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

( D ) “Eylül” romanı, edebiyatımızın ilk psikolojik romanıdır.

( D) Servet-i Fünûn romanında tasvirler gözlemci ve gerçekçi bir anlatımla yapılmıştır.

(Y ) Servet-i Fünûn romanında çevre, genellikle İstanbul dışıdır.

5. Servet-i Fünûn Dönemi Edebiyatında çizilen tip ve karakterlerin karamsar oluşlarını nasıl değer­lendirdiğinizi açıklayınız.

Dönemin zihniyeti eserlere yansımıştır.İstibdat devrinin baskıları sanatçıları içe kapanık, mutsuz, melankolik bir kimlik kazanmasına neden olmuş, bu durum romanlarda çizilen tip ve karakterlere de yansımıştır.